Öğrenme Güçlüğü

Merhaba değerli velilerim,

Bugün sizinle popular bir konuyu konuşmak istiyorum. Yazacağım yazıları Dr. Nüket İŞİTEN ’den aldım. En son paragraflarda kendi düşüncelerimi paylaşmak istiyorum.

Konumuz ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ

Zekâsı normal ya da normalin üstünde olan bireylerin, standart testlerde yaş, zeka düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda, okuma, matematik ve yazılı anlatımın beklenenin önemli ölçüde altında olmasıyla tanısı konulan bir bozukluktur.

• Okul çağı çocuklarının %10-20 sinde öğrenme güçlüğü vardır.
• Bu çocukların %20-25 inde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu vardır.
• Okuma
• Matematik
• Yazılı anlatım
• Başka türlü adlandırılmayan öğrenme bozukluğu

Olarak 4 ana başlık altında toplanmıştır. (APA 1994).

Öğrenme bozukluğu, tanısı – değerlendirme aşamasında da ve tedavisi aşamasında da ekip çalışmasının zorunlu olduğu bir sorundur.

Öğrenme bozukluğu medikal bir sorunun sonucu ya da belirtisi olabilir. Bu nedenle tanı ve değerlendirme süreçleri içinde ayrıntılı bir tıbbi değerlendirme yer almalıdır. Her olguda farklı olabilecek şekilde öykü ( annenin gebelikte alkol, sigara kullanımı, enfeksiyonlar ). Fizik muayene ( büyüme gelişme düzeyi ) nörolojik muayene ve EEG, duyu muayeneleri ( görme ve işitme testleri), laboratuar ( anemi, hipotiroidi, kurşun entoksikasyonu, çinkoeksikliği, amino asit metabolizma bozuklukları ), genetic (frajil X) gibi bir dizi inceleme yapılması gerekebilir.

Öğrenme bozukluğu sıklıkla diğer psikiyatrik bozukluklarla ( örneğin; Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu gibi ) birlikte görülür.

SIK GÖRÜLEN BELİRTİLER:

• Zeka Düzeyi; normal yada normalin üzerinde
• Aktivite düzeyi; genellikle hiperaktif nadiren hipaktiftirler.
• Dikkat sorunları; kısa süreli dikkatleri kolay dağılabilir. Seçici dikkatleri konusunda problem yaşarlar. Sadece ilgilenmeleri gereken konu-durumla değil etraftaki pek çok uyaranla ilgilenirler.
• Konsantrasyon güçlüğü çekerler ( motor koordinasyonları zayıftır. – El/göz koordinasyonuna dayalı işlerde başarısızdırlar.)
• Görsel algı sorunları; Görsel ayrımlaştırma yetenekleri zayıftır. Harf karıştırır ters yazarlar. Görsel figür zemin ayırt etme güçlükleri vardır.
• İşitsel algı sorunları; işitsel kavrama yetersizdir, işittikleri harfleri karıştırırlar.
• Dokunsal ayrıştırmada güçlük.
• Dil sorunları; gecikmiş dil gelişimi artikülasyon sorunları. Syntax güçlüğü ( dilin gramatik yapısına uygun olarak kelimeleri dizgilemede güçlük ). Kendini ifade etmede yetersizlik.
• Oryantasyon sorunları, mekanda yönelme, pozisyon algılamada güçlük, yön bulmada güçlük yaşarlar. Sağ-sol ayırt etmede güçlük, mesafe tahmininde zorluk yaşarlar.
• Saati zor öğrenirler.
• Çalışma alışkanlığında sorunlar; yavaş ve verimsiz çalışırlar.
• Akademik beceri sorunları; okumayı sökememe, yavaş hatalı okuma.

Yazı hataları ve yazının grafik bozukluğu. Matematik becerilerde güçlükler.

Sosyal sorunlar.

Okuldaki başarısızlık, ders çalışma ve öğrenme motivasyonu olumsuz yönde etkiler. Başarısızlık duygusu olumsuz benlik geliştirmesine, özgüvenin sarsılmasına neden olur. Öğrenme bozukluğuna sıklıkla enuresis, encoprezis, tırnak yeme gibi durumlar ile davranış problemleri, arkadaş ilişkilerinde sorunlarla karakterize uyum problemleri eşlik eder.

Bu çocuklar sıklıkla kliniğe sekonder belirtilerle başvururlar.

Öğrenme Bozukluğu gösteren çocuklar yukarıda sayılan belirtilerin hepsini taşımayabilir.

ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLARIN ANNE-BABALARI OLARAK NELER YAPABİLİRİZ?

Çocuğunuzun bu güçlüğünü olduğu gibi kabul edin. Bu güçlüğün yapısal ve işlevsel bir sorundan kaynaklandığını unutmayarak güçlüğünden dolayı yaşadığı başarısızlığı yargılamayın.

✔ Bu güçlüğün üstesinden gelmesi için yardımı olabilecek psikolojik destek ve terapötik eğitim yöntemlerinden yararlanması için olanak sağlayın.

✔ Pek çok işi başarabilecek kapasitede olduğunu unutmadan yapabileceği işler konusunda onu yüreklendirin, destekleyin. Kendini değerli hissetmesi ve kendine güvenebilmesi açısından onun yaşamında desteğinizin önemi büyüktür.

✔ Başarması için baskı yapmadan yapabileceği basit işlerden başlayarak onun zoru başarmada istekli olmasını sağlayabilirsiniz.

✔ Çocuğunuzu okulla ilgili soru yağmuruna tutmayın. Zaten sorunu olan çocuk bu alanda yaşadığı başarısızlığı gündeme getirmekten kaçınacaktır. Bekleyin ve sabırlı olun. Bir gün mutlaka başarabileceklerini sizinle paylaşacaktır. Ancak okulla işbirliğinizi öğretmeniyle sağlayın.

✔ Disiplin konusunda kararlı ve tutarlı olmanız onun kendisini güvende hissetmesini sağlayacağı gibi sınırlarını bilmesine yardımcı olacaktır.

✔ Eğitim yöntemlerini baskı yapmadan evde küçük alıştırmalarla, oyunlarla tekrarlayarak pekiştirebilirsiniz. Okul ödevlerini planlamada yardımcı olabilirsiniz.

✔ Bazı çocuklar işiterek, bazıları görerek daha iyi öğrenebilirler. Daha iyi öğrenebildiği alanı terapistinizle görüşerek tespit etmeye çalışın ve öğretim yöntemlerinde bu alandan yardım alın ( Örneğin: bilgisayar, mp3 player vs. )

✔ Öğrenmeyi etkileyen unsurlardan biri yapabildiğini görerek yaptıklarından zevk almaktır. Kolaydan zora doğru adım adım gidip başarısını destekleyerek çalışmayı oyun kadar zevkli hale getirebilirsiniz.

✔ Eğitsel tedavinin süresi çocuğun güçlük düzeyine göre değişir ( en az 6 ay )sabırla, acele etmeden çocuktaki değişiklikleri gözlemleyebilir-pekiştirebilirsiniz.

✔ Unutulmaması gereken nokta öğrenme güçlüğü olan çocuklar diğer çocuklardan ayıran pek çok olumlu özellik vardır. Aile olarak onları keşfetmek ve yeteneklerinin gelişmesine olanak sağlamak gereklidir.

Öğretmenlik yaşantımda bu zamana kadar 2000 – 3000 arasında öğrencim oldu. Dolaysıyla 3000 nin üzerinde de velim oldu. Çoğu zaman onları dinlemeyi, basit ama doğru sorular sorarak soruna ilerlemeye çalıştım. Zorlandığım anlar oldu. Ama hiç pes etmedim, bir sonraki, bir sonraki sohbetimde beni tanıdıkça ve çocukları için bir şeyler yapmak istediğimi anlayınca açılanda veya ilk sohbetimizde hemen küçük sorunları dile getirende oluyordu.

Bazı anne veya babalar anlattıklarımı veya gelecekte karışılacaklarını kabul etmiyorlardı. Ben Rehberlik, Psikoloji veya Sosyoloji bölümünü okumadım hele doktor hiç değilim! Onun için öğrenme sorunlarını rehber öğretmenimle beraber çözme yolunu tercih ettim. Anne, Baba, ÇOCUK, Rehber ve Ben. Bu grubun konuyu tartışma zemini sorunları çözme yetisi sadece anne ve öğretmenden biraz daha güçlü. Tabi öğretmenin ve rehberin ÇOCUĞU kâğıt üstünde değil en az bir fiil tanımaları şartıyla çözüm yolu üretebilirler.

Değişik vakalar elimden geçti bir tanesini isim vermeden aktarabilirim. Babadan ders çalışırken müzik dinlediği için dayak yiyen bir oğlum vardı. Oğlumdan konuyu öğrenir öğrenmez hemen bir test yapıp bayı davet ettim. Bey efendi oğlunuz işitsel zekâya sahip müzik dinleyerek öğrenme yolu doğrudur dedim. Çocuk şuan çok başarılı. Üniversite 2. sınıfta. Baba sonradan teşekkür etti.

Biz öğretmenlerin görevi sorunu netleştirdikten sonra çözüm yoları aramak, uğraşmak. Zamanları varsa deneyimli bir öğretmen arkadaşlardan yardım alarak, üst amire bilgi vererek ve tatbiki rehber öğretmen ile ez az konuyu 2 -3 defa detaylı çözüm yollarını oluşturarak konuşmak gerekir. Çözülemeyen sorun yoktur! Yeter ki isteyin. Kendinize güvenin. Üniversitede okuduğunuz rehberlik kitaplarını karıştırın. Aileye gecikmeden haber verin.

Sayın Dr. Nüket İŞİTEN’in ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLARIN ANNE-BABALARI OLARAK NELER YAPABİLİRİZ? Önerilerinin virgülüne noktasına kadar hepsine katılıyorum.

Değerli ailelerim umarım öğrenme güçlüğü olan çocuğumuz için azda olsa sizi ilkin doğru şartları oluşturarak çözüm yollarını zihninizde canlandırabilmişimdir.

 

Öğretmen

Erkin YILDIRIM